2007 wybór szkół Wikipedia. Tematy pokrewne: polityka i rząd

oligarchia ( gr. Ὀλιγαρχία, Oligarkhía) jest formą rządu, w której władza polityczna faktycznie spoczywa w małym, elitarnym segmencie społeczeństwa (niezależnie od tego, czy wyróżnia się bogactwem, rodziną czy walecznością wojskową). Słowo oligarchia pochodzi od greckich słów oznaczających „mało” (ὀλίγον ófligon) i „rządzić” (ἄρχω arcgekho).

oligarchia, arystokracja i Plutokracja

historycznie wiele oligarchii otwarcie przekazywało władzę polityczną grupie mniejszościowej, czasami argumentując, że była to arystokracja („organizacja przez 'najlepszych’ i 'najjaśniejszych'”). Takie państwa były często kontrolowane przez potężne rodziny, których dzieci były wychowywane i wychowywane jako spadkobiercy władzy oligarchii. Jednak władza ta nie może być również sprawowana otwarcie, oligarchowie wolą pozostać „władzą za tronem”, sprawując kontrolę za pomocą środków ekonomicznych. Chociaż Arystoteles był pionierem używania tego terminu jako synonimu rządów bogatych, dla których dokładnym terminem jest plutokracja, oligarchia nie zawsze jest regułą bogactwa, ponieważ oligarchowie mogą być po prostu uprzywilejowaną grupą.

oligarchia kontra monarchia

wczesne społeczeństwa mogą stać się oligarchiami jako wynik sojuszu między rywalizującymi wodzami plemiennymi lub w wyniku systemu kastowego. Oligarchie często mogą stać się narzędziami transformacji, nalegając, aby monarchowie lub dyktatorzy dzielili się władzą, otwierając tym samym drzwi do podziału władzy przez inne elementy społeczeństwa (podczas gdy oligarchia oznacza „rządy nielicznych”, monarchia oznacza „rządy jednego”). Jednym z przykładów podziału władzy od jednej osoby do większej grupy osób miało miejsce, gdy angielska szlachta połączyła się w 1215 r., aby zmusić niechętnego króla Anglii Jana do podpisania Magna Carta, milczące uznanie zarówno słabnącej władzy politycznej Króla Jana, jak i istnienia początkowej oligarchii (szlachetność). Wraz z rozwojem i rozwojem społeczeństwa angielskiego, Magna Carta była wielokrotnie zmieniana ( 1216, 1217 i 1225), gwarantując większe prawa większej liczbie ludzi, ustanawiając tym samym scenę dla Angielskiej monarchii konstytucyjnej.

Oligarchie mogą również ewoluować w bardziej autokratyczne lub monarchistyczne formy rządów, czasami w wyniku uzyskania przez jedną rodzinę przewagi nad innymi. W ten sposób powstało wiele europejskich monarchii powstałych w późnym średniowieczu.

przykłady oligarchii

przykłady historycznych oligarchii to Sparta i Rzeczpospolita. XX wieku w Republice Południowej Afryki można było zaobserwować współczesny przykład oligarchii. Tutaj podstawowe cechy oligarchii są szczególnie łatwe do zaobserwowania, ponieważ Południowoafrykańska forma oligarchii opierała się na rasie. Po drugiej wojnie burskiej doszło do milczącego porozumienia między białymi anglo – i Afrikaansami. Razem stanowili około dwudziestu procent populacji, ale ten niewielki procent rządził ogromną populacją rdzenną. Biali mieli dostęp do praktycznie wszystkich możliwości edukacyjnych i handlowych, a czarnoskórej większości zaprzeczali jeszcze bardziej niż wcześniej. Chociaż proces ten trwał od połowy XVIII wieku, po 1948 roku stał się oficjalną polityką rządu i stał się znany na całym świecie jako apartheid. Trwało to aż do nadejścia demokracji w Republice Południowej Afryki w 1994 r., przerywanej przejściem do demokratycznie wybranego rządu zdominowanego przez czarną większość.

Rosja została uznana za oligarchię ze względu na władzę pewnych jednostek, oligarchów, którzy zdobyli wielkie bogactwo po upadku komunizmu. Krytycy twierdzą, że stało się to w nielegalny sposób i z powodu korupcji.

kapitalizm jako system społeczny, na przykładzie przede wszystkim Stanów Zjednoczonych, jest czasami opisywany jako oligarchia. Krytycy twierdzą, że w społeczeństwie kapitalistycznym władza – ekonomiczna, kulturalna i polityczna – spoczywa w rękach klasy kapitalistycznej. Państwa komunistyczne postrzegane były również jako oligarchie, rządzone przez klasę ze specjalnymi przywilejami, nomenklaturę.

„żelazne prawo oligarchii”

niektórzy autorzy, tacy jak Vilfredo Pareto, Gaetano Mosca, Thomas R. Dye i Robert Michels wierzą, że każdy system polityczny ostatecznie przekształci się w oligarchię („żelazne prawo oligarchii”). Według tej szkoły myślenia współczesne demokracje należy traktować jako oligarchie wyborcze. W systemach tych rzeczywiste różnice między realnymi rywalami politycznymi są stosunkowo niewielkie, a elity oligarchiczne nakładają surowe ograniczenia na to, co stanowi „akceptowalną” i „poważaną” pozycję polityczną. Co więcej, kariera polityków w dużym stopniu zależy od niewybranych elit gospodarczych i medialnych.

historyk Spencer R. Weart w swojej książce Never at War twierdzi, że oligarchie rzadko prowadzą ze sobą wojnę.