podbój Tenochtitlán

wielu Indian powitało Cortésa jako wybawiciela spod kontroli Azteków. Sam Montezuma odmówił walki z wysłannikami Quetzalcoatla i zaprosił Cortésa do stolicy. Obawiając się, że Aztekowie mogą zbuntować się przeciwko hiszpańskiej obecności, Cortés zajął Montezumę, stając się w ten sposób mistrzem imperium Azteków bez walki. Używając Montezumy jako swojego ustnika, rządził zza tronu. Montezuma wezwał wszystkich swoich caciques (wodzów), nakazując im posłuszeństwo Hiszpanom i zebrać daninę i złoto dla hiszpańskiego monarchy.

Cortés i jego ludzie pozostali w Tenochtitlán przez kilka miesięcy. Do tego czasu Nowa hiszpańska ekspedycja z Kuby dotarła do wybrzeży Meksyku z rozkazami ograniczenia władzy Cortésa. Pozostawiając jednego ze swoich poruczników na czele, Cortés pomaszerował na wybrzeże i przekonał swoich rodaków, aby do niego dołączyli.

w międzyczasie w Tenochtitlán wybuchło powstanie Indyjskie w wyniku bezwzględnej polityki prowadzonej przez poruczników Cortésa. Cortés pospieszył z powrotem, ale zastał swoich ludzi zabarykadowanych w pałacu i zagrożonych głodem. Rozkazał Montezumie zorganizować zaopatrzenie, ale cesarz odmówił. Cortés wydał wówczas jednego z azteckich wodzów, Cuitlahuaca, z rozkazami otwarcia rynków i sprowadzenia żywności. Zamiast tego Cuitlahuac objął kierownictwo buntu. W stolicy toczyły się zaciekłe walki.

Cortés w końcu przekonał Montezumę do zwrócenia się do swoich ludzi i nakazania im posłuszeństwa Hiszpanom. Rozgniewani Indianie odmówili jednak wysłuchania pojmanego cesarza i obsypali go kamieniami. Montezuma zmarł kilka dni później, w czerwcu 1520 roku, albo z ran zadanych przez tłum, albo z rąk Hiszpanów.