konkordat z 1801, porozumienie pomiędzy Napoleonem Bonaparte a papieżem Piusem VII, które przywróciło Kościół Rzymskokatolicki we Francji. Napoleon podjął inicjatywę w negocjowaniu tego porozumienia; uznał, że pojednanie z Kościołem ma charakter polityczny. Pomogłoby to umocnić jego pozycję, położyć kres rojalistom?bunt kleryków we Francji-zjednoczenie duchowieństwa, podzielonego od czasów rewolucji francuskiej i zdobycie poparcia zdecydowanej większości chłopów-rolników. Pod jego warunkami katolicyzm został uznany za religię większości obywateli francuskich. Arcybiskupi i biskupi mieli być nominowani przez rząd, ale papież miał przyznać Urząd. Proboszczowie mieli być mianowani przez biskupów, z zastrzeżeniem zgody rządu. Skonfiskowane mienie kościelne, z których większość została sprzedana osobom prywatnym, nie miało zostać przywrócone, ale rząd miał zapewnić odpowiednie wsparcie dla duchowieństwa. Do realizacji konkordatu Napoleon wydał (1802) tzw. Artykuły Organiczne; przywróciły one tradycyjną wolność Kościoła Gallikańskiego (zob. Gallikanizm), zwiększając jednocześnie kontrolę Napoleona nad działalnością Kościoła. Artykuły organiczne nie zostały zaakceptowane przez papieża i nie uznał ich za wiążące. Sto lat później antyklerykalizm, nasilony przez aferę Dreyfusa, doprowadził do nałożenia surowych ograniczeń na kościół, których kulminacją (1905) było formalne odrzucenie konkordatu, rozdzielając w ten sposób Kościół i państwo.