Paul Ehrlich

Paul Ehrlich.

© Photos.com/Jupiterimages

William H. Perkin, w Anglii, stworzył pierwszy barwnik anilinowy (1856) w wyniku nieudanych prób syntezy chininy, jedynego leku przeciwmalarycznego dostępnego w tym czasie. Około 30 lat później Ehrlich odkrył, że syntetyczny barwnik, błękit metylenowy, ma właściwości przeciwmalaryczne. Doprowadził do tego poprzez badanie specyficznego barwienia narządów zwierzęcia lub pasożyta po wstrzyknięciu syntetycznego barwnika. Z tych badań wyłoniła się (1901-04) dobrze znana teoria „łańcucha bocznego” Ehrlicha, w której po raz pierwszy starał się skorelować strukturę chemiczną syntetycznego leku z jego efektami biologicznymi. W 1903 Ehrlich wynalazł barwnik, czerwień trypanowa, który był pierwszym lekiem wykazującym aktywność przeciwko infekcjom trypanosomalnym u myszy. Największym triumfem Ehrlicha było jednak odkrycie (1910) organicznego leku arszenikowego Salwarsan, który okazał się skuteczny w leczeniu kiły. Następnie odkryto inne chemioterapeutyki, w tym mepakrynę, proguanil i chlorochinę.

odkrycie Prontosilu na początku lat 30.udowodniło, że można opracować środki przeciwbakteryjne. Prontosil był prekursorem leków sulfonamidowych, które stały się szeroko stosowane w leczeniu zakażeń bakteryjnych u ludzi i zwierząt domowych.

odkrycie penicyliny przez Sir Alexandra Fleminga w 1928 roku i jej praktyczny rozwój przez Sir Howarda Floreya i Ernsta Chain, były kolejnym ważnym postępem w chemioterapii bakteryjnej. Penicylina, która nie stała się powszechnie stosowana aż do II wojny światowej, była pierwszym z tak zwanych antybiotyków, a następnie inne ważne antybiotyki, takie jak streptomycyna, tetracykliny i makrolidy.

antybiotyki, niezależnie od tego, czy są produkowane przez żywe organizmy (Zwykle grzyby lub bakterie), czy sztucznie syntetyzowane, zmieniły Współczesne Zarządzanie chorobami wywoływanymi przez bakterie i większość innych mikroorganizmów. Paradoksalnie, im szerzej są one stosowane, tym większe prawdopodobieństwo pojawienia się bakterii lekoopornych. Bakterie mogą rozwijać oporność na leki na kilka sposobów: zmiany mutacyjne w składzie genetycznym; transdukcja, w której oporność jest przenoszona z odpornego szczepu na oporność; transformacja, w której komórka bakteryjna pobiera ze swojego środowiska geny z formy opornej w celu uzyskania oporności; oraz koniugacja, w której organizm nabywa oporność poprzez kontakt komórkowy.

innym porównawczym niepowodzeniem chemioterapii jest brak leków do zwalczania wirusów (chociaż infekcje wirusowe można kontrolować za pomocą środków profilaktycznych).

sposoby działania leku są różne. Na przykład niektóre mogą działać na ścianę bakteryjną, inne wpływają na błony komórkowe, niektóre modyfikują molekularny mechanizm duplikacji, niektóre zmieniają metabolizm kwasów nukleinowych, a inne zmieniają pośredni metabolizm dwóch współdziałających ze sobą organizmów.

chemioterapia nowotworów jest coraz ważniejszym aspektem leczenia farmakologicznego. Środki alkilujące (które działają poprzez upośledzenie podziału komórek) i antymetabolity (które zakłócają działanie enzymów, a tym samym blokują procesy życiowe komórek) są cytotoksycznie stosowane do atakowania komórek nowotworowych. Hormony steroidowe są stosowane w leczeniu raka piersi i prostaty, a kortykosteroidy są stosowane w leczeniu białaczki i raka limfatycznego. Barwnikowe pochodne roślin winkrystyna i winblastyna były skutecznie stosowane w leczeniu choroby Hodgkina i białaczki.

środki alkilujące i antymetabolity mają poważne wady. Ponieważ nie można rozróżnić między zdrowymi i złośliwymi komórkami, leki te zakłócają również aktywne namnażanie komórek niezrakowych. Zmniejszają również odporność organizmu na infekcje. Trwają prace nad środkami specyficznymi dla nowotworu, które atakują tylko komórki nowotworowe.

kolejnym obszarem, w którym chemioterapia miała poważny, choć kontrowersyjny wpływ, jest choroba psychiczna. Ciężka depresja, lęk i schizofrenia są teraz leczone różnymi lekami.

wraz z sukcesami terapii lekowej pojawia się coraz większa troska o związane z tym zagrożenia. Rygorystyczne kontrole są prowadzone przez takie agencje regulacyjne, Jak Food and Drug Administration w Stanach Zjednoczonych i Komitet ds. bezpieczeństwa leków w Wielkiej Brytanii. Organy te zapewniają bezpieczeństwo leków przed ich wprowadzeniem do obrotu i monitorują wszelkie działania niepożądane po ich wprowadzeniu. Publiczne żądania agencji „watchdog” zostały wywołane w dużej mierze przez tragedię talidomidu z 1962 roku, kiedy tysiące poważnie zdeformowanych dzieci urodziło się użytkownikom tego niedostatecznie przetestowanego leku.