de patiënt is bewusteloos; een ijspriem steekt uit elke oogkas. Wanneer de dokter een stap terug doet om een foto te nemen, glijdt een van de ijspriemen uit. Het leven van de patiënt eindigt op dat moment. De dokter gaat ongehinderd door naar zijn volgende demonstratie.de dokter is Walter Freeman, pionier van de beruchte transorbitale lobotomie, en de PBS-documentaire “The Lobotomist” vertelt het gruwelijke verhaal van zijn opkomst en ondergang.

Freeman, de laboratoriumdirecteur van een psychiatrisch ziekenhuis, bracht vele late nachten door gebogen over de snijtafel in het lijkenhuis. Hij was ervan overtuigd dat geestesziekte zijn wortels in de hersenen had, maar kon geen consistente verschillen vinden tussen de hersenen van gezonde en geesteszieke individuen. Toen hoorde hij van een radicale nieuwe behandeling voor geestesziekten: boren in de schedel en loskoppelen van de frontale kwab. De Portugese neuroloog Egas Moniz won de Nobelprijs in 1949 voor het uitvinden van die procedure, maar Freeman maakte het sneller, gemakkelijker en draagbaarder.in het midden van de jaren 40 toerde Freeman door het land en voerde dagelijks tientallen lobotomieën uit. Hij gebruikte houwelen uit zijn eigen keuken en timmermanshamers. Soms, voor de kick, opereerde hij linkshandig. Artsen die zich verzamelden om te kijken gaven over en vielen flauw – maar patiënten werden vaak beter. Freeman kon mensen die uitwerpselen op muren smeerden en naakt onder meubels verborgen, veranderen in kalme en volgzame Burgers.

helaas verloren ze, samen met hun waanzin, hun persoonlijkheid. Freeman viel uit de institutionele gunst in het midden van de jaren 1950, toen lange termijn studies begon te onthullen tekortkomingen van zijn techniek en geneesmiddelen zoals Thorazine kwam op de markt. Als reactie verhuisde hij zijn praktijk naar het westen en begon te opereren op nieuwe soorten patiënten: ontevreden huisvrouwen, bijvoorbeeld, en onhandelbare kinderen. Eén was vier jaar oud.

“De Lobotomist” roept vragen op die dringend relevant blijven in een tijd waarin farmaceutische bedrijven helpen bepalen wat het betekent om geestelijk ziek te zijn. “Is de afwezigheid van pijn wat we moeten zoeken? De afwezigheid van zorg? De afwezigheid van angst?”journalist Robert Whitaker vraagt in de film. “Is dat een goede zaak—of is dat wat ons menselijk maakt?”